Jak wybrać noże kuchenne? Stwórz zestaw idealny!
Istnieje przeświadczenie, że dobre garnki w kuchni to podstawa. To prawda! Zgadzamy się z tym w 100%! Z tym, że garnki to nie wszystko. Nic samo się nie zrobi. By ugotować pyszne i aromatyczne potrawy należy wcześniej przygotować składniki- przede wszystkim umyć je i pokroić. Na tym etapie zaczyna się problem i codzienne dramaty w kuchni. Krojenie, obieranie, siekanie, filetowanie itp. to dla was udręka? Wasze noże tępią się, niszczą, są wykruszone lub ich rękojeść rozpada się w ręce? Pragniecie ułatwić sobie przygotowywanie codziennych posiłków dla całej rodziny? Pora zaopatrzyć się w nowe noże!
Jak wybrać noże, by w kuchni było przyjemniej? Jaki nóż ułatwi te często nielubiane obowiązki?
Przygotowaliśmy krótki poradnik w którym:
- przedstawiamy rodzaje noży, biorąc pod uwagę ich przeznaczenie
- opowiadamy o materiałach, z których noże są wykonywane
- podpowiadamy jak przechowywać i ostrzyć noże
Doświadczenie w kuchni wpływa na szybkość i jakość pracy oraz sprawność w posługiwaniu się akcesoriami kuchennymi. Specjaliści w dziedzinie gotowania nie potrzebują kilkunastu noży, by sprostać wymogom stawianym im podczas przygotowywania wymyślnych dań. Większość czynności wykonują jednym idealnie dobranym nożem. A co z osobami, które tego doświadczenia nie mają, z tymi, które spędzają czas, po prostu przygotowując posiłek dla rodziny? Z tymi, które nie radzą sobie tak dobrze z takimi czynnościami, jak krojenie, obieranie, filetowanie itp.? Przecież to właśnie takie osoby stanowią najliczniejszą grupę wśród gotujących na całym świecie. Takie osoby określane są mianem kucharz-amator. Dla ułatwienia czynności kuchennych producenci stworzyli całą gamę różnorodnych noży. Każdy z nich jest trochę inny, każdy ma inne przeznaczenie i ułatwia inne czynności. Dzięki tak dużej różnorodności nawet nowicjusz w kuchni sobie poradzi. By wybrać nóż kuchenny, który wam się przyda, warto wiedzieć który typ, do czego jest przeznaczony.
Budowa noża i podział ze względu na przeznaczenie
Nóż szefa kuchni
To dość duży nóż, najbardziej uniwersalny nóż ze wszystkich. Jest idealny do krojenia, siekania czy rozgniatania. Doceniany jest przez wszystkich zawodowych szefów kuchni. Krawędź ostrza tego noża zwęża się ku wierzchołkowi i ma długość 15-25 cm. Z tym nożem z łatwością pokroicie miękkie owoce, twarde warzywa czy elastyczne mięso. Tego noża nie może zabraknąć w żadnej kuchni.
Nóż uniwersalny
Najchętniej wybierany nóż do codziennego użytku. Jest bardzo poręczny, lekki i wygodny w użytkowaniu. Długość ostrza tego typu noża mieści się w przedziale 12-16 cm. Może nie z łatwością i z precyzją, ale wykonacie nim większość czynności w kuchni-stąd też jego nazwa.
Nóż do chleba i innego pieczywa
Ten nóż posiada dosyć długie ostrze ok. 20 cm, zakończone ostrymi ząbkami przypominającymi piłę o takiej samej szerokości głowni na całej jego długości. Dzięki, temu świetnie radzi sobie z twardą skórką pieczywa, nie uszkadzając i nie krusząc środka chleba. Jeżeli, jesteście zwolennikami krojenia chleba tuż przed spożyciem i macie dość nierównych kromek i skruszonego miąższu chleba to ten typ noża rozwiąże wasze problemy.
Nóż do jarzyn i owoców, nóż do obierania, a w zasadzie mały nożyk zakończony ostrym spiczastym czubkiem
Wykrojenie z owoców takich jak np., jabłko- gniazd nasion czy defektów z ziemniaków z tym nożem nie będzie stanowiło najmniejszego problemu. Nożyki do warzyw i owoców występują w dwóch modelach. Z prostym bądź zaokrąglonym ostrzem o długości oscylującej w granicach 10 cm. Zaokrąglony nożyk przypominający dziób ptaka idealnie sprawdza się w obieraniu warzyw i owoców. Te dwa modele przypadną do gustu osobą kochającym grzybobranie. Spośród wszystkich dostępnych noży to te sprawdzą się najlepiej jako nóż na grzyby.
Nóż do filetowania, nóż do trybowania lub nóż do ryb
Różne ma nazwy. Charakteryzuje się długim i wąskim ostrzem, które jest giętkie i elastyczne. Ten nóż przeznaczony jest do filetowania ryb i mięs tj. do oddzielania mięsa od kości. Jego ostrość i budowa umożliwiają precyzyjne cięcie, bez postrzępionych krawędzi wykrojonych porcji mięsa.
Nóż do wędlin
Długie i wąskie ostrze o długości 12-20 cm. Mając go w kuchni, nauczycie się kroić wędliny, w cienkie, równe plasterki, które są w całości, niepokruszone i niepostrzępione.
Nóż do steków
Ostrze noża do steków nie jest długie, ma ok. 12 cm i zakończone jest małymi ząbkami. Taka budowa sprawia, że idealnie sprawdza się podczas serwowania mięsa. Nie szarpie i nie kruszy mięsa. Kawałki są równo i ładnie pokrojone.
Nóż santoku
Nóż santoku to typ noża japońskiego. Zbliżony jest do noża szefa kuchni. Wyposażony jest w szeroką głownię (część noża z ostrzem) zakończoną obniżonym, bardzo ostrym ostrzem o długości ok. 20 cm, która świetnie sprawdza się do rozgniatana np. czosnku. Dzięki temu, że nóż santoku jest dosyć masywny i jednocześnie względnie lekki to sprawdza się podczas krojenia warzyw i porcjowania mięsa na równe i cienkie plastry. Nóż Santoku posiada na głowni ryflowanie, dzięki, któremu krojone produkty i potrawy nie przywierają do niej.
Nóż do sera
Jego wygląd jest specyficzny. To nóż należący do tych mniejszych rozmiarowo. Wyróżnia go ostrze, które rozwidla się w zakończeniu na dwie ostre końcówki. Co więcej, często środek głowni tego noża jest perforowany, co ma zapobiegać przyklejaniu się do niego plastrów sera. Rozwidlone końcówki pozwolą przełożyć na talerz do serwowania świeżo pokrojonych plastrów sera bez zbędnego dotykania ich rękoma.
Nóż do pomidorów
Nóż do pomidorów podobnie jak nóż do sera charakteryzuje się rozwidlonymi na dwie części ostrzami, które umożliwiają przełożenie pokrojonych warzyw na talerz. Jest to nóż średnich rozmiarów. Jego ostrze wzbogacone jest o ząbki, dzięki któremu nóż nie ślizga się po skórce, a ją rozkrawa, nie niszcząc przy tym miąższu pomidora.
Tasak
Tasak to największy gabarytowo nóż. Ma szeroką głownię, która się nie zwęża. Charakteryzuje się dużą ostrością. Nie należy do najlżejszych, ale dzięki temu ułatwia porcjowanie całych tusz mięsa łącznie z kośćmi. Świetnie sprawdza się podczas siekania ziół czy bakalii, a jego tępą stronę z powodzeniem można używać do rozbijania porcji mięsa. Szerokość tasaka umożliwia przeniesienie na ostrzu skrojonych produktów bezpośrednio do garnka.
Materiały, z których wykonane są ostrza noża
To, z jakiego materiału wykonane są noże, wpływa na proces ich używania i czyszczenia.
Noże ze stali węglowej
Jest to stop żelaza z węglem. Materiał ten jest najbardziej podatny na ostrzenie. A jak wiadomo ostry nóż, to dobry nóż. Stal węglowa niestety łatwo ulega korozji-rdzewieniu, należy więc trzymać się pewnych zasad podczas ich użytkowania. Noże ze stali nierdzewnej należy myć ręcznie i osuszać je jak najdokładniej tuż po umyciu. Noże odkładane do szafki na dużej należy zaimpregnować, używając do tego celu oleju jadalnego. Tak przygotowane i przechowywane w suchym miejscu nie będą rdzewieć i pozostaną ostre na bardzo długo. Brzmi to mało optymistycznie, ale wierzcie, że to łatwa czynność i szybko wchodzi w nawyk. Należy też pamiętać, że stal węglowa jest krucha, więc nie należy nimi uderzać oraz podważać stosując dźwignię (często wykonuje się te czynności np., otwierając puszki z konserwami).
Noże ze stali nierdzewnej
Stal nierdzewna to stop żelaza i węgla z domieszką chromu, molibdenu lub innych pierwiastków, które wzmacniają i zmieniają nieco właściwości stali wysokowęglowej. Stal nierdzewna jest bardziej wytrzymała i odporna na uszkodzenia. Nie reaguje z żywnością, nie pozostawia w jedzeniu metalicznego posmaku. Jest trwała i odporna na działanie wysokich temperatur. Jest dużo bardziej odporna na korozję, nie znaczy to jednak, że można zostawiać nóż w wodzie bez konsekwencji. Nie ma całkowicie odpornej na rdzę stali i o tym zawsze należy pamiętać!
Noże ceramiczne
Ceramika coraz śmielej wkracza na rynek i konkuruje z wyrobami ze stali. Noże ceramiczne wyróżniają się lekkością i ostrością. Naostrzenie ich najlepiej zlecić profesjonaliście. Są kruche, należy ostrożnie się z nimi obchodzić, gdyż istnieje duże ryzyko, że się wykruszą.
Rękojeść noża
Wybierając dla siebie noże idealne, należy zwrócić uwagę nie tylko na model i jego przeznaczenie. Ważna jest również poręczność oraz wygoda użytkowania. Wśród modeli nożny znajdziecie noże z różnymi rękojeściami. Materiały na rękojeść noża są zróżnicowane. Do wyboru macie drewniane, ze stali wysokowęglowej, nierdzewnej, z tworzywa sztucznego lub inteligentne noże z antypoślizgową rękojeścią.
Jak naostrzyć noże?
Każdy nóż i każdy materiał wymagają innego postępowania w procesie przywracania im ostrości, czyli w ostrzeniu. O tym musicie pamiętać!
-zacznijmy od tego, że o noże trzeba dbać i ostrzyć je na bieżąco, by nie dopuścić do całkowitego stępienia i zniszczenia ostrza, ponieważ później ciężko jest doprowadzić je do stanu pierwotnego.
-najwięcej problemów z ostrzeniem jest w przypadku noży ceramicznych. By je naostrzyć, potrzebny jest specjalny kamień diamentowy i wprawa w jego używaniu. Te noże zdecydowanie najłatwiej oddać w ręce specjalisty.
-nóż do chleba, noże do pomidorów czy każde inne z ząbkami należy ostrzyć na kamieniu. W tych nożach ostrzy się tylko gładką stronę. Nigdy nie ostrz tego typu noża w ostrzałce kółkowej!
-Noże stalowe ostrzy się na mokro przy użyciu kamienia. W ich przypadku można korzystać także z nowoczesnych ostrzałek do noży.
Jak przechowywać noże?
Jeżeli zależy wam na zachowaniu świetności noży, musicie odpowiednio je przechowywać! Noże muszą być odkładane w suche miejsce, a po umyciu należy je od razu osuszyć! Wybór miejsca, w których będą przechowywane, też nie jest bez znaczenia- szuflada ze sztućcami to zły wybór- noże w otoczeniu innych sztućców szybko się tępią. Jeżeli kupiliście nóż z osłonką w zestawie. To właśnie w niej należy trzymać noże. Istnieją też specjalne wkłady do szuflad na noże lub specjalny blok stojak na noże. Inwestując w dobre noże, warto zadbać o odpowiedni sposób ich przechowywania, tak by nie straciły na swojej wartości i służyły wam jak najdłużej!
Skompletujcie swój własny, indywidualny zestaw noży, dostosowany do waszych umiejętności i potrzeb. Cieszcie się z gotowania! Niech to będzie przyjemność, a nie przykry obowiązek! Satysfakcja i pewność w kuchni to zazwyczaj zdecydowanie lepszy smak potraw!
