Rogale świętomarcińskie – jak zrobić je w domu?

Pyszne rogale z wyjątkowym nadzieniem z białego maku, których nie da się pomylić z żadnym innym wypiekiem… To zdecydowanie rogale świętomarcińskie! Oryginalnych spróbujesz w okolicach Poznania w listopadzie. Jeśli jednak od stolicy Wielkopolski dzieli Cię wiele kilometrów, nic straconego! Rogale świętomarcińskie możesz przyrządzić także w swoim domu.

Czym są rogale świętomarcińskie i dlaczego są tak popularne? Nieśmiertelna tradycja rodem z Poznania

Rogale świętomarcińskie to tradycyjny wypiek przyrządzany w Poznaniu i części Wielkopolski z okazji Dnia Świętego Marcina (11 listopada).
Ich obecna popularność wynika przede wszystkim z wyjątkowego smaku rogali. To wypieki z ciasta półfrancuskiego oblane gęstym lukrem. W środku każdy rogal świętomarciński zawiera nadzienie złożone głównie z białego maku i bakalii (rodzynek, orzechów, migdałów).

Skąd pochodzi tradycja pieczenia rogali na święto św. Marcina? Kontekst ma znaczenie

Kiedy rogale świętomarcińskie upieczono po raz pierwszy? Tego dokładnie nie wiadomo. Pierwsza wzmianka o rogalach w znanej dziś formie pochodzi z połowy XIX w. Wtedy to narodziła się związana z rogalami świętomarcińskimi tradycja. Podobno podczas mszy proboszcz parafii św. Marcina w Poznaniu prosił wiernych, aby zrobili coś dla biednych. Usłyszał to jeden z cukierników i postanowił podzielić się z potrzebującymi pysznymi wypiekami. W kolejnych latach dołączali do niego inni cukiernicy – i tak zwyczaj rósł w siłę.
Sama tradycja wypiekania rogali sięga prawdopodobnie jednak jeszcze czasów pogańskich, kiedy to postanowiono składać w ofierze zakręcone jak rogi ciastka w zastępstwie zwierząt – zwłaszcza wołów.

Przepis na rogale świętomarcińskie - przygotuj się do pieczenia!

Jak zrobić w domu rogale świętomarcińskie? Przepis oryginalny przez lata był dość ściśle chronioną regionalną tajemnicą. Stąd też nawet dziś znaleźć można różne jego wersje – stosowanie się do niektórych z nich sprawia, że powstałe rogale wcale nie smakują tak dobrze, jak poznańskie.
Jeśli jednak posłużysz się naszym przepisem na rogale świętomarcińskie, możesz być pewien sukcesu! Pamiętaj tylko, że przygotowanie wypieków jest czasochłonne. Niektórzy dzielą je sobie wręcz na 2-3 dni.
Jak przyrządzić rogale świętomarcińskie? Przepis zakłada przygotowanie masy makowej, ciasta półfrancuskiego, a potem połączenie wszystkiego w pyszną całość. W związku z tym jednego dnia możesz zrobić masę do rogali, kolejnego – ciasto, a ostatniego zająć się jedynie nadziewaniem rogalików i pieczeniem. Jeśli zdecydujesz się na taką procedurę, przygotowane już elementy przechowuj w lodówce.
Pamiętaj też o kuchennych gadżetach, które ułatwią Ci przygotowanie rogali świętomarcińskich. Oryginalny przepis na wypiek zakłada sięgnięcie po niektóre z nich! Akcesoria do pieczenia, które warto mieć pod ręką to z pewnością: przesiewacz do mąki, duże blachy do pieczenia oraz artykuły jednorazowe do pieczenia (a zwłaszcza papier do pieczenia).

Jak wybrać odpowiednie mąki i drożdże do ciasta? Nasze sugestie

Rogale marcińskie (drożdżowe) tradycyjnie przygotowuje się z wykorzystaniem świeżych drożdży – i właśnie takie najlepiej zastosować. Ważne jest tylko zwrócenie uwagi, by były to drożdże naprawdę świeże – ze zleżałych nie wyrobisz pulchnego, pięknie rosnącego ciasta.
A jaką mąkę wybrać? Klasyczne rogale przygotowuje się z białej mąki pszennej. Najlepiej wybrać najbardziej uniwersalny typ mąki, czyli 450, 500 ewentualnie 550.

Czy można zastąpić tradycyjne składniki bardziej zdrowymi alternatywami? Równie pyszne, lecz nieco zdrowsze wypieki

Chciałbyś zmienić niektóre składniki w rogalach świętomarcińskich, aby w efekcie otrzymać zdrowszy, pełnowartościowy wypiek? Oczywiście jest to możliwe – zmienić możesz np. typ i rodzaj mąki, którą stosujesz. Pamiętaj jednak, że takie zmiany wpłyną również na smak wypieków.
Rogale świętomarcińskie najlepiej smakują w tradycyjnej wersji. To słodki wypiek, którego jedzenie ma przede wszystkim sprawić Ci przyjemność – nie musi być więc wyjątkowo zdrowy!
Jedyną zmianę, którą warto rozważyć to wymiana stosowanej w przepisie margaryny na masło. Rogale świętomarcińskie na maśle przez wiele osób uznawane są za smaczniejsze od wersji przyrządzanej z użyciem margaryny (masło jest lepszym nośnikiem smaku).

Jak krok po kroku zrobić ciasto na rogale? Składniki i wykonanie

Czy można przyrządzić szybkie rogale świętomarcińskie? Jeśli zależy Ci na oryginalnym smaku, wcale nie jest to takie proste! Lepiej poświęcić nieco więcej czasu i wybrać tradycyjny przepis. Smak rogali wynagrodzi Ci spędzone w kuchni godziny!
Jak zrobić rogale świętomarcińskie? Tak naprawdę przygotowywanie smakołyku rozpoczyna się od przyrządzenia masy makowej.
Dopiero później możesz zabrać się za ciasto półfrancuskie. Potrzebne składniki na ciasto to:

• 1 kg mąki pszennej;
• 400 ml mleka;
• 120 g cukru;
• 120 g masła;
• 2 całe jajka;
• 1 dodatkowe żółtko;
• 20 g świeżych drożdży;
• 5 g soli;
• ok. 300 g masła lub margaryny.

Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową. Warto jedynie lekko podgrzać mleko, najlepiej do temp. 30-35°C (powinno być letnie).
300 g masła lub margaryny wymienione na końcu przepisu przełóż do woreczka i włóż do zamrażarki.
Teraz przygotuj rozczyn drożdżowy. Do miski wkrusz 20 g drożdży, dodaj 2 łyżki cukru, 3 łyżki mąki i 100 ml mleka. Wymieszaj całość dokładnie, przykryj bawełnianą ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na 20 minut.
W czasie, gdy rozczyn wyrasta, roztop w rondelku pozostałe 120 g masła. Jajka i żółtko ubij z cukrem na puszystą masę.
Następnie przyda Ci się duża miska. Przesiej do niej mąkę i dodaj sól. Wlej rozczyn drożdżowy, ciepłe mleko, masę jajeczną oraz roztopione, przestudzone masło. Wymieszaj składniki i przejdź do wyrabiania ciasta drożdżowego. Możesz zrobić to ręcznie albo przy pomocy robota kuchennego (wyrabianie zajmie Ci wówczas ok. 5 minut). Na koniec powinieneś uzyskać gładkie, elastyczne ciasto. Odstaw je w ciepłe miejsce na ok. 30 minut do wyrośnięcia.
Kiedy ciasto wyrośnie, odgazuj je (uderz w nie 2-3 razy pięścią) i rozwałkuj w kształt prostokąta. Wyjmij z zamrażarki odłożone wcześniej masło i zetrzyj na tarce o dużych oczkach. Wiórki masła rozsyp na ⅔ długości prostokąta z ciasta. Teraz złóż ciasto – najpierw zagnij do środka ⅓ niepokrytą masłem, potem część z masłem. Rozwałkuj ciasto znów na prostokąt i złóż ponownie. Odłóż na 20 minut do lodówki. Całą procedurę (rozwałkowywania, składania i schładzania) powtórz jeszcze 2-3 razy.

Nadzienie z białego maku do rogali marcińskich - sekret wyjątkowego smaku rogali

Co wyróżnia prawdziwe rogale świętomarcińskie? Nadzienie z białego maku! Koniecznie więc przygotuj je zgodnie z klasyczną recepturą. Co będzie Ci potrzebne?

• 0,5 kg białego maku;
• 0,5 kg cukru;
• 300 g okruchów biszkoptowych;
• 5 jajek;
• 85 g masła;
• 85 g rodzynek;
• 85 g migdałów lub orzechów;
• 35 g kandyzowanej skórki pomarańczowej;
• kilka kropli ekstraktu migdałowego.

Rogale marcińskie - nadzienie z białego maku

Biały mak umieść na sitku i przepłucz. Zalej wrzątkiem i gotuj przez ok. 30 minut. Odciśnij z nadmiaru wody i odstaw do ostygnięcia. Przestudzony mak biały trzy razy zmiel w maszynce do mięsa.
Posiekaj rodzynki i migdały (lub orzechy), a skórkę pomarańczową drobno pokrój. W niedużym garnku roztop masło. Dodaj cukier oraz posiekane bakalie. Smaż wszystko 3 minuty. Dodaj zmielony biały mak i smaż całą masę dalej, przez ok. 10 minut. Zdejmij z palnika i odstaw masę do przestudzenia.
Do przestudzonej masy dodawaj porcjami okruszki biszkoptowe (ewentualnie pokruszone ciastka biszkopty) i wbijaj jajka. Mieszaj dokładnie masę po dodaniu każdego jajka. W ten sposób zużyj wszystkie składniki – jeśli jednak wcześniej uznasz, że masa ma już odpowiednią konsystencję (nie jest zbyt rzadka, ani zbyt gęsta, pozostaw ją w tej formie). Gotową masę makową odstaw do lodówki.

Jakie zwijać rogale świętomarcińskie? Wskazówki do formowania i nadziewania

Teraz czas na nadanie formy rogalom marcińskim. Jak zwijać je w zgrabny kształt?
Wyjmij ciasto z lodówki i rozwałkuj na kształt prostokąta (powinno mieć ok. 5 mm grubości). Wycinaj z niego naprzemiennie ułożone trójkąty. Przygotuj rękaw cukierniczy i umieść w nim masę makową. Nakładaj ją na ciasto także na kształt trójkąta.
Zacznij zwijać trójkąt z ciasta od szerszej strony (podstawy). Kiedy dojdziesz do ok. ⅓ wysokości, natnij ciasto na środku i rozchyl. Zwijaj dalej aż do końca trójkąta. Jeśli chcesz, na koniec wywiń lekko boki, aby stworzyć idealny kształt półksiężyca.
Rogale przełóż na blaszkę do pieczenia wyłożoną papierem i odstaw na ok. 30 minut do wyrośnięcia. Potem pozostanie Ci już tylko pieczenie! Nagrzej piekarnik do 180°C z opcją grzałka góra-dół. Piecz ok. 20 minut, do zrumienienia.
Gotowe rogale posmaruj lukrem. Przygotujesz go z połączenia 200 g cukru pudru i 4,5 łyżki gorącej wody. Posyp posiekanymi migdałami i zajadaj!

Czy istnieją warianty rogali świętomarcińskich dla alergików, czy wegan? Dostępne zamienniki dla mleka, masła i jajek

Czy można przyrządzić wegańskie rogale świętomarcińskie? Jak najbardziej! Korzystaj wówczas z mleka roślinnego i oleju kokosowego. Do masy z białego maku dodaj z kolei, zamiast jajek, masę marcepanową. Masło zastąp np. wegańską śmietaną.

Rogale świętomarcińskie to regionalny przysmak o wspaniałym smaku. Choć ich upieczenie zabiera nieco czasu, zdecydowanie warto spróbować przygotować je własnoręcznie! Jeśli się na to zdecydujesz, na pewno nie skończy się na jednym razie!

Czytaj także:
Rogaliki drożdżowe – sprawdź najlepsze przepisy!
Rogaliki z ciasta francuskiego – jak zrobić najlepsze?!
Rogaliki z czekoladą – pyszna przekąska!
Rogaliki z marmoladą – jak je zrobić!
Rogaliki z serem, orzechami – i czym jeszcze?
Ciasteczka dyniowe – jak je zrobić? 5 pomysłów
Przepis na babeczki dyniowe – na Halloween i nie tylko!