Grzyby jadalne – jak je rozpoznać?

W tym roku po raz pierwszy wyruszasz na grzybobranie? A może chcesz przygotować na obiad pyszne danie z grzybami, ale wcześniej chciałbyś upewnić się, że wszystkie otrzymane albo zakupione okazy na pewno są jadalne? W takim razie koniecznie powinieneś poznać i nauczyć się rozpoznawać najpopularniejsze w Polsce gatunki grzybów jadalnych!

Jakie są najpopularniejsze jadalne grzyby w Polsce? Nie tylko maślaki i borowiki!

Grzyby jadalne, które występują w Polsce to bardzo szeroka kategoria! Choć zazwyczaj zbiera się (i spożywa) jedynie kilkanaście gatunków, to tak naprawdę w naszym kraju rośnie ok. 1500 gatunków grzybów jadalnych! Większość z nich to oczywiście grzyby jadalne słabiej znane – mają nieciekawy smak lub zapach, niewielkie rozmiary albo są dopuszczone do jedzenia jedynie po odpowiedniej obróbce.
Przykłady? Rzadkie grzyby jadalne to m.in. twardzioszek czosnaczek albo lakówka ametystowa. Pierwszy z nich wyróżnia się charakterystycznym smakiem i zapachem, zbliżonym do czosnku. Drugi, lamówka ametystowa, to malutki grzyb, który w początkowej fazie wzrostu przybiera intensywnie fioletowy kolor. Smak tego grzyba pozostawia jednak wiele do życzenia, a niewielkie rozmiary sprawiają, że zbieranie go nie należy do przyjemnych.
Jeśli więc przygotowałeś już koszyk i wybierasz się na grzybobranie, skup się raczej na najbardziej znanych, najsmaczniejszych gatunkach. Przyrządzisz z nich zarówno przepyszną zupę i sos, jak i potrawkę oraz marynaty!
Jakie popularne grzyby jadalne warto zbierać? Na pewno należą do nich: kurki, kanie, smardze, rydze, podgrzybki, maślaki, prawdziwki oraz gąski zielone! Wszystkie one należą do grupy, którą określilibyśmy jako „najpopularniejsze grzyby jadalne w Polsce”. Każdego roku wypatruje ich wielu grzybiarzy.

Jakie cechy wyróżniają jadalne grzyby od trujących? O tym koniecznie musisz pamiętać!

Kiedy zastanawiasz się, jak rozpoznać grzyby jadalne, najpewniej jako pierwsza na myśl przychodzi Ci jedna cecha: „gąbka” pod kapeluszem grzyba! Skojarzenie to zwykle wynika z faktu, że większość gatunków jadalnych to tzw. grzyby rurkowe – wyróżnia je właśnie gąbczasta powierzchnia pod kapeluszem. „Gąbka” to w rzeczywistości zakończenia rurek tworzących hymenofor, czyli miejsce, w którym powstają zarodniki grzyba. Uważaj jednak! Wiele gatunków grzybów trujących również należy do grzybów rurkowych.
Co wobec tego z grzybami blaszkowymi? Wśród nich również znajdziesz gatunki jadalne! Najbardziej popularne grzyby jadalne blaszkowe to oczywiście pieczarki! Spośród leśnych okazów do grzybów jadalnych z blaszkami zaliczają się m.in.: gąska zielona i żółta, kurki oraz opieńki.
Być może zainteresuje Cię też, że zbierając grzyby, nie warto sugerować się ich kolorem. Nie wszystkie grzyby jadalne mają ciemnobrązowy lub żółtawy kolor. Istnieją też niebieskie grzyby jadalne (piaskowiec modrzak) albo białe grzyby jadalne (np. pieczarka łąkowa). Biorąc za punkt odniesienia kolor, trzeba jeszcze wspomnieć żółte grzyby jadalne. To z kolei wspomniane już kurki, ale też maślaki i mniej popularne żółciaki siarkowe.
Czy istnieją wobec tego konkretne cechy, dzięki którym rozpoznasz grzyby jadalne? Choć w Internecie znajdziesz wiele domowych metod rozpoznawania grzybów, żadna z nich nie jest niezawodna! Jeśli więc nie masz pewności co do konkretnego grzyba, nie zbieraj go albo poproś o pomoc grzyboznawców pracujących w powiatowych stacjach SANEPID.

Czy istnieją uniwersalne wskazówki do rozpoznawania grzybów? Podpowiadamy!

Zastanawiasz się, jak rozpoznać grzyby jadalne? Jakie wskazówki będą pomocne podczas zbierania tych leśnych skarbów? Niestety, musisz polegać przede wszystkim na swoim doświadczeniu i wiedzy.
Nie ma łatwych metod, pozwalających odróżnić grzyby jadalne i trujące! Prezentacja gatunków w atlasie grzybów lub na organizowanych przez ekspertów szkoleniach może Ci w tym odrobinę pomóc. Gdybyś więc miał możliwość uczestniczyć w takim spotkaniu, wykorzystaj ją! Jeśli jednak nawet po szkoleniu nie masz pewności co do gatunku spotkanego grzyba, nie zbieraj go!
Zadanie początkowo ułatwi Ci jeden trik – zbieraj tylko grzyby jadalne z gąbką! Jest ich więcej, łatwo je też rozpoznać. Nawet początkujący grzybiarze powinni więc poradzić sobie podczas grzybobrania!
Przy okazji ważna uwaga – grzyby jadalne w Polsce zbieraj tylko wtedy, gdy są dobrze wyrośnięte! Nie zrywaj zbyt młodych egzemplarzy.
Podczas zbiorów możesz zarówno wykręcać grzyby, jak i przygotować noże kuchenne, by je ścinać. Metoda nie ma znaczenia – ważniejsze jest to, aby nie uszkodzić grzybni, a po zebraniu grzybów przykryć ją mchem lub igliwiem.

Jakie są najczęściej mylone gatunki jadalnych i trujących grzybów? Kilka przykładów

Nawet jeśli podczas grzybobrania ograniczasz się jedynie do zbierania grzybów rurkowych, pamiętaj, że wśród nich także są grzyby trujące! Nie sugeruj się też popularną metodą rozpoznawania grzyba po smaku – najbardziej trujące grzyby (takie jak np. mylony często z gąską zieloną muchomor zielonawy) miewają słodkawy posmak i przyjemny zapach!
Warto więc wiedzieć, które grzyby jadalne i trujące są do siebie podobne, aby zachować szczególną ostrożność podczas grzybobrania. Do takich par należą np. borowiki i goryczaki żółciowe. Inny przykład to borowik szlachetny i jeden z najbardziej znanych grzybów trujących, czyli borowik szatański (inaczej krwistoborowik szatański).
Grzyby jadalne i niejadalne najczęściej mylone są podczas zbierania grzybów blaszkowych. Przykłady takich par to kurki i lisówki pomarańczowe albo kanie i muchomory sromotnikowe.

Gdzie szukać informacji i pomocy na temat grzybów jadalnych? Czy znasz siedzibę najbliższej stacji SANEPID?

Podczas pierwszych grzybobrań, zanim nabierzesz wprawy, warto więc szczególnie wspierać się dodatkowymi źródłami wiedzy. Mylą się przecież nawet najbardziej doświadczeni grzybiarze! Dziś nie musisz jednak nosić ze sobą do lasu opasłych tomów, w których dokładnie opisano jadalne grzyby. Atlas świetnie zastąpi aplikacja „grzyby jadalne”! Zainstaluj w telefonie taką, która ma dobre opinie użytkowników i wspieraj się nią, gdy zajdzie potrzeba.
Na zakończenie grzybobrania warto też poprosić o pomoc inną osobę, aby przejrzała Twoje zbiory. Może to być znajomy grzybiarz albo ekspert ze stacji SANEPID. Grzyby przeglądane są w stacjach bez żadnych dodatkowych opłat! Dla własnego spokoju, zanim swoje zbiory zaniesiesz do domu i w ruch pójdą noże, garnki oraz deski do krojenia, skorzystaj więc z tej opcji.
Czy w każdym mieście można sprawdzić zawartość kosza po grzybobraniu i przekonać się, czy są w nim tylko grzyby jadalne? SANEPID w każdym powiecie powinien umożliwić Ci taką opcję. Jeśli grzyboznawcy nie ma akurat w stacji, otrzymasz adres, pod którym go znajdziesz.

Jakie są pierwsze objawy zatrucia grzybami? Czego nie możesz bagatelizować?

Wróciłeś do domu i sięgnąłeś po wagi kuchenne, patelnię oraz garnki, by przyrządzić pyszny posiłek z grzybami w roli głównej? Wciąż jednak zastanawiasz się, czy wszystko w porządku? Jeśli grzyby zostały sprawdzone przez eksperta, prawdopodobnie nie masz się czego obawiać. Ciesz się pysznym posiłkiem! Nie serwuj go jedynie kobietom w ciąży, małym dzieciom albo osobom z chorobami układu pokarmowego. Grzyby leśne, nawet jadalne, są ciężkostrawne.
Podczas spożywania potraw z grzybami nie pij też alkoholu – czasem „zatrucie grzybami” nie wynika z faktu zjedzenia grzyba trującego, ale właśnie takiego połączenia. Niektóre gatunki grzybów zawierają koprynę – blokuje ona rozkład alkoholu, co prowadzi do zatrucia pokarmowego.
Co jednak, gdy zjesz trujące okazy? Jak mieć pewność, że właśnie dopadło Cię zatrucie grzybami? Po jakim czasie wystąpią objawy? Zwykle pierwsze symptomy zatrucia pojawiają się po ok. 6 godzinach. Jednak nie zawsze – czasem od zjedzenia trujących grzybów mijają 24 godziny, a nawet… 2 tygodnie (w przypadku zjedzenia np. piestrzenicy kasztanowej). Zawsze gdy podejrzewasz zatrucie grzybami, niezwłocznie zgłoś się do lekarza! Idealnie byłoby, gdybyś zabrał ze sobą resztki jedzonej potrawy.
Pierwsze objawy zatrucia grzybami to m.in.: bóle brzucha i głowy, nudności, wymioty, osłabienie, uczucie gorąca, drgawki. Naturalnie, nie wszystkie muszą wystąpić jednocześnie!

Grzyby leśne to pyszne, bardzo aromatyczne skarby jesieni. Nie rezygnuj więc z nich w swojej kuchni! Jeśli będą zbierane odpowiedzialnie, nie grożą Ci żadne niemiłe konsekwencje. Czeka Cię za to wyjątkowa uczta.

Czytaj także:
Jak długo gotować grzyby – poradnik
Jak przyrządzić rydze?
Jak przyrządzić smardze?
Jak przyrządzić kanie?
Jak mrozić grzyby?
Jak zbierać grzyby?
Marynowane grzyby: prawdziwki, maślaki, podgrzybki, a może kurki? Przedstawiamy 4 marynaty grzybowe!
Suszenie grzybów bez tajemnic! – 8 domowych sposobów na suszenie grzybów
Jak zrobić sos grzybowy
Aromatyczna zupa grzybowa – sprawdź, jak ją przyrządzić!
Boczniaki z patelni – 2 pomysły na szybki obiad